Vào thời buổi kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, lắm đại
gia tư bản đỏ "chơi độc" theo gương ông Hồ, cũng xây những dinh thự to
rầm theo kiểu nhà sàn bằng toàn gỗ quý, vườn tược được trồng nhiều
loại cây kiểng mà một chậu trị giá hàng chục ngàn đôla. Cũng ngay
trong lòng Hà Nội.
Hồi nhỏ tôi được nghe nhiều huyền thoại về ông Hồ. Với chúng tôi, tên
Hồ Chí Minh đồng nghĩa với đấng siêu nhân, thánh thiện và lòng tôn
kính. Ở Nghệ An, có bài đồng giao xem ông Hồ, Tướng Giáp sinh ra như
là tất yếu của Trời Đất: “Đụn Sơn phân dái / Hòn Đái thất thanh / Nam
Đàn sinh Thánh / Đông Thành sinh Tướng"
Mỗi lần nghe ai kể về đời sống của Bác, nói đến đàn cá trong ao của
Bác, lũ trẻ chúng tôi xuýt xoa, phục lăn. Số là đàn cá đông đúc được
ông Hồ luyện công phu. Sau một thời gian nhử mồi cám dỗ, ông đã thành
công. Khi cho cá ăn, ông chỉ cầm cái que gõ gõ vào cái hộp đựng mồi
hay thành bờ ao gì đó.. là cả đàn lúc nhúc bơi lại.
Khi lên cấp 2, bắt đầu học vật lý, tôi không còn phục cao kiến luyện
cá của ông Hồ nữa, mà chỉ phục ông ở tính kiên nhẫn. Tôi cúc cục mãi
mới tập gọi được đàn gà. Còn dạy cá đâu phải giỡn ! Té ra ông Hồ chỉ
thực hành lý thuyết từ xửa xưa của nhà khoa học người Nga Ivan Pavlov,
Giải thưởng Nobel Y học năm 1904.
Ivan Pavlov nổi danh từ việc thí nghiệm phản ứng tiêu hoá trên cơ thể
chó. Qua nghiên cứu sinh lý học của nước bọt, ông khẳng định rằng,
nước bọt không chỉ tiết ra lúc ăn, mà cả trong phản ứng trước bữa ăn.
Thức ăn gây chảy nước bọt được gọi là “kích thích ban đầu”, còn tiếng
chuông gõ hoặc ánh sáng của cái đèn xuất hiện trước bữa ăn, gọi là
loại “thức ăn phụ trợ”. Kích thích chó liên tục một thời gian dài bằng
“thức ăn phụ trợ”, cùng lúc với “kích thích ban đầu” để tạo thói quen,
ông đã làm chó tiết nước bọt chỉ còn qua sự kích thích thứ cấp. Hiện
tượng này được gọi là phản xạ có điều kiện của Pavlov, trái ngược với
sự chảy nước bọt bẩm sinh, là phản xạ vô điều kiện.
Thì ra, những con cá của ông Hồ chỉ là một phiên bản nhỏ từ con chó của Pavlov.
Phiên bản lớn mới thật hãi hùng.
Người ta nói Việt Nam là một nhà tù lớn, hay cả quốc gia đang bị nhốt
trong cái cũi.
Trong cái cũi này, giống như đàn cá trong ao, ông Hồ và Đảng Cộng sản
Việt Nam đã áp dụng muôn vàn “thức ăn phụ trợ” để “trồng người” vì
“hạnh phúc trăm năm” của… Đảng.
Bằng quản lý trong tay sổ hộ khẩu, sổ gạo, sổ dầu, phiếu thực phẩm,
phiếu vải, học đại học; nay thêm sổ đỏ, chứng minh nhân dân, hộ chiếu,
giấy chủ quyền xe, v.v… – ông Hồ và Đảng từ lúc cầm quyền đến nay đã
biến đất nước thành một phòng thực nghiệm vĩ đại của “phản xạ có điều
kiện”, biến dân tộc thành một bầy đàn ngoan ngoãn. Hàng chục triệu
người Việt đã, đang và tiếp tục trở thành những con cá trong ao hay là
những con chó của Pavlov.
Ngoài ra, còn một “thức ăn phụ trợ” khác công hiệu. Đó là bộ máy tuyên
truyền khổng lồ, chằng chịt từ trung ương xuống thôn xã, bản làng,
liên tục đập vào não trạng con người ngay từ thưở thiếu thời. Bất kỳ
nguồn thông tin nào bất lợi cho sự độc quyền cai trị của Đảng đều bị
ngăn chặn. Những mầm mống phản kháng ngay lập tức bị đè bẹp, đời sống
của gia đình, người thân bị phong toả đến bần cùng…
Cho nên, lúc còn là học sinh, tay còn vương mực tím, khi ông Hồ chết,
tôi và các bạn tôi cùng thời đã chảy dài nước mắt, cũng không có gì là
lạ. Đúng ra, chúng tôi nên được chia sẻ, được thương hại, tội nghiệp.
Nhưng nhờ Trời, ngay trong năm thứ nhất học đại học, tôi đã nhanh
chóng nhận ra lẽ thường phải có ở đời, sự bất công và bất nhân của chế
độ cộng sản. Nó tước đi của con người đời sống riêng tư, cá tính và
những quyền tự do tối thiểu nhất. Chúng tôi bị Toà đại sứ Việt Nam tại
Ba Lan cấm không được yêu đương, không được mặc quần jeans ra ngoài
đường, không được khiêu vũ, không được đến thăm nhà người bản xứ,
không được đi lao động kiếm thêm tiền trong dịp nghỉ Hè, v.v… Một ngàn
lẻ một thứ cấm ! Hàng tuần họp chi đoàn, viết bản tự kiểm. Lơ mơ là
bị trục xuất về nước !
Và tôi lơ mơ, xé rào nên bị trục xuất thật. Vừa đặt chân tới ga xe lửa
Hàng Cỏ, Hà Nội, chưa kịp xuống tàu, hai công an đã xông lên chỗ ngồi
và áp tải tôi vào trại giam, sau đó lãnh án tù hai năm về tội yêu và
trốn ở lại nước ngoài. Ra tù, lận đận mãi tôi mới xoay được việc làm
và quay lại Ba Lan năm 1989, đúng lúc chế độ cộng sản Ba Lan sụp đổ.
Làm nhân chứng của 20 năm xây dựng thể chế dân chủ ở Ba Lan với muôn
vàn khó khăn nhưng thành quả phát triển giành được thấy rõ qua từng
năm tháng, nhãn quan chính trị của tôi thay đổi hoàn toàn. Tôi được
tỉnh ngộ qua liệu pháp điện áp của thực tế một xã hội từ chế độ cộng
sản chuyển sang dân chủ tự do, cho mình cơ hội nhìn nhận, phân biệt Ác
và Thiện. Quy trình tiến hoá bình thường của tôi được tái hiện, từ
“con cá của Bác Hồ”, “con chó của Pavlov” lên làm người. Tôi lột xác
cùng với những thăng trầm của tiến trình dân chủ hoá ở Ba Lan và Đông
Âu.
Ba Lan tự do đã đưa sự thật lịch sử ra ánh sáng và công lý. Quá khứ đã
chứng minh không thể chối cãi rằng, chế độ cộng sản tồn tại thực chất
nhờ dối trá và bạo lực. Những người cộng sản không thèm nghe ai khi
thấy phương hại đến độc quyền lãnh đạo của họ, cho dù những lời khuyên
đó có mang lại lợi ích cho đất nước đến đâu. Chỉ khi bị áp lực tranh
đấu mạnh mẽ của quần chúng, bị thất bại, bị dồn vào thế cùng, họ mới
làm ra vẻ hướng thiện hoặc nhượng bộ. Nhưng khi có sức mạnh và nhất là
lúc thành công, họ tự mãn, cao ngạo, và độc ác gấp bội. Bản chất lưu
manh, cướp giật của họ, theo thời gian càng ngày càng lộ liễu. Họ biến
thù thành bạn, biến bạn thành thù tuỳ theo tình huống có lợi cho sự
bảo đảm quyền lực. Họ là bậc thầy của sự tráo trở, lật lọng và bội
bạc. Quan điểm phải hợp tác với cộng sản để cải tạo cộng sản, có cách
nói cho cộng sản nghe, đã chứng tỏ tính chất xuẩn ngốc của nó qua hậu
quả việc làm của rất nhiều người từ hàng chục năm nay. Chưa có vị
“quân sư” nào làm cộng sản thay đổi được bản chất, ngược lại, họ
thường bị phản phé, ngược đãi và chịu chung một bi kịch giống nhau.
Rốt cuộc họ chỉ là những kẻ bị phấn khích hoặc có tâm thức bất bình
thường, thích đi theo vết xe đổ.
Thiếu tự do và thông tin với bên ngoài, con người không thể nào có đủ
kiến thức để nhìn nhận, so sánh các mô hình sinh hoạt xã hội khác, cho
nên đại bộ phận người Việt trong chế độ cộng sản, nhất là nông dân, cứ
tưởng rằng, cái ao, cái cũi mà trong đó mình đang được Đảng ban phát
là “đỉnh cao chói lọi” rồi.
Mẹ kiếp! Nhốt người ta lại, bưng tai, bịt mắt, chỉ mở cho nhìn, cho
nghe những gì mình muốn áp đặt, cùng với sự đe doạ mạng sống thường
trực – rồi bảo “dân trí thấp”, “dân tộc chưa trưởng thành”. Nói thế có
khác gì trói chân, buộc tay thằng bé, cho ăn uống nhỏ giọt, cách ly
với sông nước, rồi phán nó chậm lớn, không có khả năng biết bơi. Đểu
giả, mất dạy cỡ này là cùng!
Vậy mà, lạ lùng thay, có những người không sinh ra trong chế độ ấy,
đầu đã hai thứ tóc, mà giờ đây bắt đầu muốn yêu Bác Hồ như thế hệ
chúng tôi mấy chục năm trước đây !
Lạ lùng nữa, vì những người ấy đã tháo thân chạy khỏi chế độ cộng sản
và được lớn lên, ăn học, trở thành kỹ sư, giáo sư, tiến sĩ ở các quốc
gia dân chủ, tự do.
Lạ lùng hơn, vì những người ấy, được gọi là trí thức, không thể không
biết đến tội ác mà chủ nghĩa cộng sản toàn trị đã gây ra cho nhân loại
nói chung và đối với dân tộc Việt Nam nói riêng trong suốt gần một thế
kỷ.
Lạ lùng đến kinh ngạc, vì những bi kịch Cải cách Ruộng đất, Nhân Văn
Giai Phẩm, vụ Xét lại Chống Đảng, Thảm sát Tết Mậu Thân Huế 1968, Cải
tạo Tư bản, Tư thương miền Nam sau 1975, Chiến dịch bán bãi thu vàng,
các vụ án Minh Phụng-Epco, Năm Cam, PMU 18, PCI, vân vân và vân vân… –
chẳng mang đến cho họ một chút ý thức gì về dã tâm khủng khiếp và ghê
tởm của lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam.
Không biết bị ám bởi phản xạ có điều kiện nào qua “thức ăn phụ trợ”
của thời “đổi mới”, “tăng trưởng”, “phát triển”, “vươn ra biển lớn”,
mà giữa lòng Hà Nội xuất hiện một sự đảo ngược tiến trình tiến hoá của
loài người. Cả ngàn con người đang no cơm ấm cật, xiêm áo chỉnh tề,
bỗng dưng biến thành đàn cá Bác Hồ, bầy chó của Pavlov, “hân hoan”,
“hồn nhiên” hát bài “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Và rồi
sau khi kết thúc thắng lợi ra về, cùng nhau đồng ca điệp khúc: "dân
trí Việt Nam còn thấp”, “dân tộc ta chưa trưởng thành” nên chưa thể
vươn tới tiến trình dân chủ hoá.
Bệnh này coi bộ hết phương cứu chữa !
Lê Diễn Đức
Warsaw, Ba Lan 20/12/2009
Nguồn: http://ledienduc.wordpress.com
